Scheiden is al lastig genoeg

Het laatste wat je wilt na een scheiding is, dat je voor de rest van je leven financieel afhankelijk blijft van je ex. Toch gebeurt het vaak dat de ex-partner het deel van het ouderdomspensioen, waar hij of zij recht op heeft, zelf moet gaan halen bij zijn of haar ex-partner. Als alles volgens het boekje gaat dan hoeft dat niet. Dan maakt de pensioenuitvoerder het pensioen gesplitst over; een deel naar degene die het pensioen heeft opgebouwd en een ander deel vanwege de verdeling bij de scheiding aan de ex. Helaas gaat bij mensen nu eenmaal niet alles altijd zoals de wet het voorschrijft.

Wat zegt de wet?

De wet zegt namelijk, dat je de verdeling van het ouderdomspensioen die je afspreekt bij een scheiding binnen 2 jaar moet melden bij je pensioenuitvoerder. Die zorgt dan voor de gesplitste uitbetaling. Vergeet je het zogenaamde “mededelingsformulier in verband met verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding” (mededelingsformulier) binnen twee jaar aan de pensioenuitvoerder te sturen, dan heeft de pensioenuitvoerder het recht om die gesplitste uitbetaling te weigeren. Het enige dat de pensioenuitvoerder dan doet, is uitrekenen op hoeveel pensioen de ex recht heeft. Dat bedrag moet degene die het pensioen heeft opgebouwd overmaken aan de ex. Dat zelf regelen gaat niet altijd goed.

Praktijk

Helaas zijn er, naar mijn idee in toenemende mate, ook pensioenuitvoerders die niet meewerken als de scheiding langer dan 2 jaar is geleden. Ook al staan er op het mededelingsformulier twee handtekeningen en is het pensioen nog niet ingegaan. Dit leidt natuurlijk tot klachten. Het ongemak van het moeten vragen om het pensioen aan een ex die onwillig is, veroorzaakt veel spanning die voorkomen kan worden.

Zo kan het ook

Gelukkig zijn er ook pensioenuitvoerders die als het mededelingsformulier later wordt ingezonden dan 2 jaar, nog meewerken aan de gesplitste uitbetaling. Enige eis daarbij is dat beide partijen het formulier hebben getekend. Dat is een redelijk verzoek, want je wilt als pensioenuitvoerder geen partij worden in een ruzie.

Aanpak

Als ik een klacht op mijn bureau krijg kijk ik naar mogelijkheden en maak afwegingen. Welk nadeel levert het de uitvoerder op als hij ook meewerkt als de twee jaar termijn is verstreken? Dat nadeel is klein, wat extra administratie. Het nadeel voor de klager is groot. Die blijft ongewild afhankelijk van zijn of haar ex.
De termijn van 2 jaar is in de wet gekomen om ervoor te zorgen, dat pensioenuitvoerders tijdig alle informatie hebben om de pensioenen goed uit te kunnen rekenen en administreren. Na die 2 jaar vervalt het recht op uitbetaling door de pensioenuitvoerder. Maar na die 2 jaar kan de pensioenuitvoerder, dat gewoon nog wel doen.

Klacht

Recent kreeg ik weer dit type klacht op mijn bureau. Mevrouw had het mededelingsformulier 5 jaar na de scheiding ingezonden. De pensioenuitvoerder wilde niet meer meewerken aan de gesplitste uitbetaling. Heel eerlijk, het eerste wat ik dacht was: tjonge, wat flauw. Het is al mooi, dat ze het formulier ruim voor pensionering toestuurt. Uit verschillende onderzoeken is gebleken, dat dit niet vaak voorkomt. In mijn eerste brief aan de pensioenuitvoerder vroeg ik om uitleg. Het antwoord was, dit is ons beleid. Dan begint er bij mij iets te kriebelen. Het hebben van een beleid is heel goed, maar het is wel beter om te kijken of het beleid in dit geval wel passend is. Een geformuleerd beleid verbiedt de uitvoerder niet om mee te denken met de klager. Klachten vragen om maatwerk. Dus ben ik gaan doorvragen. Toen bleek dat de gewijzigde belastingwetgeving de oorzaak was van het niet willen meewerken aan het gesplitst uitbetalen als het mededelingsformulier niet binnen twee jaar was ontvangen.

Oplossing

Nu heb ik na mijn rechtenstudie ook nog de voor pensioenen en levensverzekeringen relevante fiscale vakken gedaan, en toch had ik niet direct scherp, welk fiscaal probleem ik gemist had. Het bleek een aanpassing van de aftrekbaarheid van betalingen aan je ex te zijn in het belastingplan 2019. Het probleem leek me niet zo groot en daarom heb ik contact opgenomen met het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen van de belastingdienst.

Uit hun reactie blijkt dat voor de belastingdienst de termijn van 2 jaar een civiele bepaling is. De belastingdienst kijkt naar de afspraken, zoals die bij de echtscheiding zijn gemaakt. Als iemand recht heeft op een verevend ouderdomspensioen is dat voor hen relevant en niet het moment waarop de verdelingsafspraken zijn medegedeeld aan de pensioenuitvoerder.

Opgetogen heb ik deze informatie teruggekoppeld aan de pensioenuitvoerder, die al snel besloot om het “te laat” ingezonden mededelingsformulier alsnog te verwerken. Die mevrouw die de klacht had ingediend, hoeft straks niet bij haar ex langs om te vragen naar het pensioen waar zij gewoon recht op heeft.

Nieuwe wetgeving

Hoewel er nieuwe pensioen- en scheidingswetgeving in de maak is, blijft het issue van het mededelingsformulier relevant. De nieuwe wetgeving maakt naar de toekomst toe het formulier overbodig, maar die nieuwe wetgeving heeft geen terugwerkende kracht. Een stel van 35 jaar oud, dat nu uit elkaar gaat kan er zomaar over 10 jaar achter komen dat zij het mededelingsformulier nog moeten insturen aan de pensioenuitvoerder.

Oproep

Verschillende pensioenuitvoerders deden al niet moeilijk over te laat ingestuurde mededelingsformulieren. De pensioenuitvoerder van deze klacht is om. Nu de andere pensioenuitvoerders nog.

Ik roep jullie op om te kiezen voor het volgende beleid. Ook mededelingsformulieren met twee handtekeningen, die ingezonden worden na de 2 jaren termijn worden gewoon geaccepteerd en verwerkt, tenzij er een goede reden is van dit beleid af te wijken.