Ombudsman Pensioenen roept pensioenuitvoerders op deelnemers te helpen bij belangrijke beslissingen

De Ombudsman Pensioenen nam in 2021 122 bemiddelingszaken in behandeling (2020: 147). Het aantal informatieverzoeken bedroeg echter 866 (2020: 634). Het totaal overzicht van bemiddelingszaken en informatieverzoeken is te vinden in het jaarverslag over 2021.

De Ombudsman Pensioenen, Jeroen Steenvoorden, signaleert dat deelnemers die bij hem aankloppen soms spijt hebben van een eerder gemaakte keuze. Vaak willen ze die terugdraaien. De ombudsman roept pensioenuitvoerders daarom op om deelnemers beter te begeleiden bij het maken van belangrijke keuzes over hun (toekomstige) pensioen. Deelnemers nemen bijvoorbeeld bij het ingaan van hun pensioen een besluit over de verdeling van toekomstige uitkeringen voor ouderdoms- en partnerpensioen. Het gaat dan in principe om éénmalige keuzes met grote gevolgen. Ze raken het lange termijn welzijn van deelnemers en hun partners. Een ‘verkeerde’ keuze kan zelfs tot schrijnende situaties leiden. Deelnemers of hun erfgenamen dienen in dat soort situaties een klacht in bij de ombudsman omdat zij – terecht of onterecht- menen dat de pensioenuitvoerders hen niet goed hebben geïnformeerd.
In 2021 gebruikte de toenmalige ombudsman in een dergelijk geval zelfs de mogelijkheid om in haar advies de naam van het pensioenfonds te noemen als het pensioenfonds het advies van de ombudsman niet opvolgt. Hierbij ging het om een klacht van een ‘spijtoptant’ die de keuze over de uitruil van het partnerpensioen wilde terugdraaien.

Begeleiding deelnemers bij maken van belangrijke keuzes

Jeroen Steenvoorden ziet het als een grote uitdaging voor pensioenuitvoerders om te stimuleren dat deelnemers dit soort keuzes goed doordacht maken. Dat lukt onder andere door de communicatie meer in te richten vanuit perspectief van deelnemers en minder vanuit het administratieve perspectief. Hij stelt: “Gelukkig is er al een aantal best practices, zoals bij Pensioenfonds Metaal & Techniek (PMT) en Pensioenfonds Vervoer. Deze pensioenfondsen werken met pensioenconsulenten die deelnemers actief begeleiden bij het maken van specifieke keuzes over hun pensioen. PMT gebruikt ook webinars en fysieke bijeenkomsten ‘Met pensioen gaan’. Ook behulpzaam zijn keuzeformulieren waarin de gevolgen van bepaalde keuzes cijfermatig zijn weergegeven. De deelnemers zien in dat laatste geval bijvoorbeeld in een overzicht hoeveel het ouderdomspensioen in euro’s hoger wordt maar ook als er minder of geen partnerpensioen overblijft. Ook krijgen de partners afzonderlijk van de deelnemers een brief waarin zij kunnen lezen wat de keuze is geweest en wat daarvan de gevolgen zijn. Daarnaast meet Pensioenfonds Vervoer of en hoe tevreden deelnemers zijn over hun keuzes.

Aanbevelingen Ombudsman Pensioenen 2021

In het jaarverslag 2021 doet de Ombudsman Pensioenen enkele aanbevelingen. Een daarvan is een pleidooi dat pensioenuitvoerders bij het nemen van beslissingen meer oog hebben voor de redelijkheid en billijkheid. Al in 2018 vroeg de toenmalige ombudsman Henriëtte de Lange om meer aandacht voor redelijkheid en billijkheid bij de toekenning van partnerpensioen. Jeroen Steenvoorden doet nu een bredere aanbeveling aan de pensioenuitvoerders. Steenvoorden: “De wet en het pensioenreglement zijn noodzakelijkerwijs algemeen. Hierdoor kan de toepassing daarvan in een individueel geval voor de klager een evident onbillijke beslissing opleveren die de ontwerpers waarschijnlijk niet bedoeld of gewild hadden. Ik wil pensioenuitvoerders daarom op het hart drukken om bij het nemen van beslissingen niet te strikt de wetgeving en/of het pensioenreglement te volgen, maar ook het belang van de rechtsbescherming van hen die tussen wal en schip vallen meer in het oog te houden en vaker gebruik te maken van de hardheidsclausule.”